Ondersteuningsbeleid Cognitief Sterk Functionerende leerlingen met wetenschappelijke ondersteuning

Net als alle leerlingen, hebben cognitief sterk functionerende leerlingen behoefte aan en recht op kwaliteitsvol onderwijs afgestemd op hun onderwijsbehoeften; een aanbod dat hen toelaat om bij te leren, hun cognitieve talenten te ontwikkelen en zich te ontplooien als persoon. Cognitief sterk functionerende leerlingen is een bredere term die cognitief begaafde leerlingen omvat, ongeacht hun prestaties, maar ook sterk presterende leerlingen, ongeacht hun cognitieve aanleg.

Expertisecentrum TALENT

Expertisecentrum TALENT  is gegroeid vanuit het interuniversitaire FWO-SBO project TALENT, een samenwerking tussen de KU Leuven, Universiteit Antwerpen en Universiteit Gent. TALENT staat voor ‘TAiLoring EducatioN and care to Talents of youth’. Expertisecentrum TALENT is erkend als European Talent Center binnen het European Talent Support Network (ETSN), een netwerk gerelateerd aan de European Council for High Ability (ECHA). Het maakt deel uit van de onderzoekseenheid Schoolpsychologie en Ontwikkeling in Context (SCenO).

TALENT is daarnaast verbonden met de Expertisecel Begaafdheid binnen PraxisP. De Expertisecel Begaafdheid brengt de onderwijs- en opvoedingsbehoeften in kaart van kinderen en jongeren met sterke cognitieve vaardigheden, met het oog op het bieden van een handelingsgericht advies aan deze jongeren, hun ouders en de school. De hulpverlening baseert zich op wetenschappelijke inzichten verworven binnen TALENT.

 

Meer informatie

  • Looptijd: 2023-2027
  • Financieringsbron: FWO
  • Betrokken onderzoekers: Prof Dr Maarten Vansteenkiste, Prof Dr Bart Soenens, Anne-Fleur Bogaert
  • Externe partners: KU Leuven, Universiteit Antwerpen, European Talent Support Network (ETSN), PraxisP
  • Website: https://www.projecttalent.be/ en https://ppw.kuleuven.be/talent

Doelstellingen

De missie van project en expertisecentrum TALENT is om beter inzicht te verwerven in de psychosociale-, motivationele- en leerontwikkeling van cognitief sterke kinderen en jongeren en in de wijze waarop de onderwijsleer- en opvoedingsomgeving deze ontwikkeling kunnen bevorderen. Daarnaast is het doel om deze wetenschappelijke inzichten te benutten om het onderwijs aan en de zorg voor cognitief sterke leerlingen te versterken

Dit doen we aan de hand van het opzetten van longitudinaal onderzoek, interventie-onderzoek en experimenteel onderzoek. Naast kwantitatieve methoden worden ook kwalitatieve methoden gebruikt. Met ons onderzoek willen we ook een antwoord bieden op vragen die leven in de praktijk en bijdragen aan een kwalitatieve, onderbouwde onderwijs- en begeleidingspraktijk voor cognitief sterke leerlingen. Wetenschappelijke activiteiten gaan daarbij hand in hand met valorisatie-activiteiten, wat staat voor het brengen van wetenschappelijke kennis naar de praktijk. We doen dit onder andere via leermodules, kennisclips, webinars, ...

Publicaties

Soenens, B., Vansteenkiste, M., Boncquet, M., & Sypré, S. (2021). Motivationele interventies bij cognitief begaafde leerlingen. In K. Verschueren, S. Sypré, E. Struyf, J. Lavrijsen, M. Vansteenkiste (Red.), Ontwikkelen van cognitief TALENT: Handboek voor onderwijsprofessionals (pp. 147-169). Acco, Leuven.

Boncquet, M., Flamant, N., Lavrijsen, J., Vansteenkiste, M., Verschueren, K., & Soenens, B (2024). The Unique Importance of Motivation and Mindsets for Students' Learning Behavior and Achievement: An Examination at the Level of Between-Student Differences and Within-Student Fluctuations. Journal of Educational Psychology, 116 (3), 448-465.

Sypré, S., Waterschoot, J., Soenens, B., Verschueren, K.,& Vansteenkiste, M. (2024). Do teachers use distinct motivational styles for cognitively gifted learners? The role of effectiveness beliefs, fixed mindset, and misconceptions about giftedness. European Journal of Psychology of Education, 39 (2), 999-1025. doi:  10.1007/s10212-023-00716-2

Lavrijsen, J., Sypré, S., Soenens, B., Vansteenkiste, M., Camerman, E., Ramos, A., & Verschueren, K. (2024). Fostering excellence: Nurturing motivation and performance among high- and average-ability students through need-supportive teaching. Journal Of School Psychology, 105, Art N°  101322. doi: 10.1177/01623532241278987

Ramos, A., Vansteenkiste, M., Lavrijsen, J., Soenens, B., & Verschueren, K. (2025). Motivational profiles among high-ability students from a self-determination perspective: Stability, antecedents, and comparisons with average-ability students. Learning and Individual Differences, 118. https://doi.org/10.106/j.lindif.2024.102620

Sypré, S., Soenens, B., Vansteenkiste, M., & Verschueren, K. (2025). The effect of a teacher training based on Bloom's taxonomy on the need-based experiences, motivation, and engagement of cognitively gifted and typical students. European Journal of Psychology of Education (944). doi: 10.1007/s10212-025-00944-8