Fysieke activiteit

Binnen de sportcontext onderzoeken we hoe de motivatie en het welbevinden van sporters duurzaam ondersteund kunnen worden. Vanuit de Zelf-Determinatietheorie (ZDT) kijken we naar de rol van de drie psychologische basisbehoeften aan autonomie, verbondenheid en competentie. Ons onderzoek bestrijkt alle niveaus (van recreatief tot elitesport) en richt zich op diverse figuren in de omgeving van sporters (ouders, sportcoaches, clubbestuurders). We combineren vragenlijstonderzoek met experimenteel onderzoek om te begrijpen welke gedragingen de motivatie, het welzijn en de prestaties van sporters stimuleren, en wat best wordt vermeden. Daarnaast onderzoeken we wat omgevingsfiguren aanzet om motiverende dan wel demotiverende gedragingen te stellen ten aanzien van sporters.

Kernbevindingen

  • Zowel coaches als ouders kunnen best behoefte-ondersteunend zijn en behoefteondermijning vermijden. Vooral de coach blijkt een sleutelrol te spelen: zijn/haar behoefteondersteuning hangt uniek samen met meer motivatie en betrokkenheid bij sporters. 
  • Coaches en ouders schatten hun motiverende rol hoger in dan jongeren die ervaren. Hun zelfinschattingen voegen nauwelijks iets toe aan wat sporters zelf aangeven. De beleving van de sporter blijkt dus de meest betrouwbare graadmeter.
  • Wanneer coaches hun eigenwaarde laten afhangen van de prestaties van hun sporters, gaan ze vaker demotiverend coachen (meer druk, minder ondersteunend).
  • Het klimaat in de sportclub telt. In een evaluatief klimaat voelen coaches meer frustratie van hun eigen psychologische behoeften en koppelen ze hun zelfwaarde eerder aan atleetprestaties. Dat hangt samen met meer demotiverend coachgedrag.

Kernpublicaties

Delrue, J., Reynders, B., Vande Broek, G., Aelterman, N., De Backer, M., Decroos, S., ... & Vansteenkiste, M. (2019). Adopting a helicopter-perspective towards motivating and demotivating coaching: A circumplex approach. Psychology of Sport and Exercise, 40, 110-126.

De Muynck, G. J., Morbée, S., Soenens, B., Haerens, L., Vermeulen, O., Vande Broek, G., & Vansteenkiste, M. (2021). Do both coaches and parents contribute to youth soccer players’ motivation and engagement? An examination of their unique (de) motivating roles. International Journal of Sport and Exercise Psychology, 19(5), 761-779.

Morbée, S., Haerens, L., Soenens, B., Loeys, T., De Clerck, T., Waterschoot, J., & Vansteenkiste, M. (2023). Predictors and outcomes of sports coaches’ athlete-invested contingent self-worth. Psychology of Sport and Exercise, 69, 102478.

Morbée, S., Haerens, L., & Vansteenkiste, M. (2025). An experimental study of the effects of contextual pressure and performance feedback on coaching styles and athlete experiences in youth basketball. Psychology of Sport and Exercise, 79, 102861.

Morbée, S., Vansteenkiste, M., Aelterman, N., & Haerens, L. (2020). Why do sport coaches adopt a controlling coaching style? The role of an evaluative context and psychological need frustration. The Sport Psychologist, 34(2), 89-98.