Vitaliteit en energie

Binnen onze onderzoeksgroep bestuderen we vitaliteit als een belangrijke indicator van psychologisch welzijn. Vitaliteit verwijst naar de subjectieve ervaring van energie, levendigheid en enthousiasme die iemand beschikbaar heeft voor dagelijkse activiteiten. Het gaat om een gevoel van innerlijke kracht dat motiverend en versterkend werkt.

We onderzoeken hoe het vervullen van de psychologische basisbehoeften — autonomie, verbondenheid en competentie — bijdraagt aan vitaliteit. Daarnaast kijken we naar hoe behoeftefrustratie een remmende invloed kan hebben op energie en welzijn. Vitaliteit wordt bestudeerd in diverse contexten en bij verschillende groepen, zoals leerlingen op school, jongeren in het dagelijks leven, sporters, mensen met chronische vermoeidheid en ouders (in wording).

Kernbevindingen

  • Leerlingen ervaren meer vitaliteit tijdens lessen waarin de leerkracht inspeelt op hun behoefte aan autonomie en verbondenheid. Vooral autonoom gemotiveerde leerlingen bloeien op in een behoefte-ondersteunende leeromgeving: ze voelen zich energieker en enthousiaster.
  • Zwangere vrouwen die autonoom gemotiveerd zijn om mama te worden, voelen zich vitaler en psychologisch beter in hun vel. Een meer kwalitatieve motivatie bevordert de vervulling van psychologische basisbehoeftes, wat op zijn beurt bijdraagt aan een hoger welzijn. 
  • Psychologische basisbehoeften beïnvloeden dagelijkse vitaliteit van mensen met CVS. Wanneer patiënten zich meer autonoom, competent en verbonden voelen, ervaren ze meer energie en minder vermoeidheid. Frustratie van deze behoeften leidt daarentegen tot meer vermoeidheid en minder vitaliteit.

  • Adolescenten die ‘s ochtends bewust intenties formuleren om hun psychologische basisbehoeften te vervullen, voelen zich aan het eind van de dag vitaler dankzij grotere behoeftebevrediging. Een goede slaapkwaliteit en voldoende energie in de ochtend hangen bovendien samen met meer intenties om deze behoeften te vervullen.​

Kernpublicaties

Mouratidis, A. A., Vansteenkiste, M., Sideridis, G., & Lens, W. (2011). Vitality and interest–enjoyment as a function of class-to-class variation in need-supportive teaching and pupils’ autonomous motivation. Journal Of Educational Psychology, 103(2), 353–366. https://doi.org/10.1037/a0022773

Brenning, K., Soenens, B., & Vansteenkiste, M. (2015). What’s your motivation to be pregnant? Relations between motives for parenthood and women’s prenatal functioning. Journal Of Family Psychology, 29(5), 755–765. https://doi.org/10.1037/fam0000110

Campbell, R., Vansteenkiste, M., Delesie, L., Tobback, E., Mariman, A., Vogelaers, D., & Mouratidis, A. (2018). Reciprocal associations between daily need-based experiences, energy, and sleep in chronic fatigue syndrome. Health Psychology, 37(12), 1168–1178. https://doi.org/10.1037/hea0000621

Van Den Bogaard, D., Soenens, B., Brenning, K., & Vansteenkiste, M. (2024). What Makes for a Vitalizing Day in Adolescence? Antecedents and Outcomes of Daily Need Crafting. Journal Of Youth And Adolescence. https://doi.org/10.1007/s10964-024-02123-2